Palenie papierosów – stary problem w nowej odsłonie

20 marca 2025

Eksperci Polskiego Towarzystwa Postępów Medycyny (PTPM) – Medycyna XXI przedstawili dziesięć faktów o papierosach:

1. Odsetek palących w Polsce od lat wynosi około 26%
2. Na świecie mamy 1 mld 300 mln palaczy; Polska to 8 mln palących i 15 milionów biernych palaczy; 80% palących osób na świecie mieszka w krajach poniżej mediany PKB – palenie jest wiec nowym „indykatorem” ubóstwa społeczno-ekonomicznego
3. Polska ma jeden z najniższych w Unii Europejskiej odsetek zaprzestających palenia tradycyjnych papierosów (obok Węgier i Rumunii) – najgorzej radzimy sobie z prewencją
4. W Polsce pali dużo kobiet, dużo młodych osób, większość nastolatków przechodzi inicjację e-papierosem, dopiero na drugim miejscu tradycyjnym papierosem.
5. W skutek chorób odtytoniowych umierają prawdopodobnie setki tysięcy osób w naszym kraju rocznie
6. Mamy niewystarczającą sieć poradni nikotynowych, nieuregulowany status produktów typu „harm reduction” (redukcja szkód), nie radzimy sobie z inwazją jednorazowych e-papierosów
7. W Polsce brak jest wsparcia systemowego w walce z paleniem w takich środowiskach i zakresach jak: szkoła, poradnie psychologiczne, kampanie edukacyjne
8. Zbyt przystępne cenowo są tradycyjne papierosy, nadal nie wprowadzono zakazu stosowania szkodliwych smakowych, zwłaszcza jednorazowych e-papierosów
9. Zbyt tradycyjny przekaz skutków palenia (zawał, rak, choroby płuc) – nie trafia do osób młodych
10. Nadal mamy nierealne plany – do 2030 roku Polska nie będzie „krajem wolnym od tytoniu”; w Europie status ten (<5% osób palących w społeczeństwie) uzyskała jedynie Szwecja; nie korzystamy z dobrych, innych wzorców europejskich

Tak więc, problem palenia papierosów ewoluował i lekarz musi mieć wiedzę o nowych formach palenia (e-papierosy, podgrzewacze tytoniu), które w powszechnym rozumieniu mogą nie być traktowane jak „stary tradycyjny śmierdzący papieros”. Warto podkreślić, że stosunkowo powszechna opinia „e-papierosy są w 95% mniej szkodliwe od papierosów tradycyjnych” jest szkodliwym mitem. Wykazano, że obie formy palenia w porównywalny sposób zwiększają ryzyko chorób układu krążenia.

Aby ułatwić lekarzom dokładne zbieranie wywiadu lekarskiego dotyczącego palenia eksperci PTPM – Medycyna XXI przygotowali jego propozycję.

Źródło:

Korczyński P., Surma St., Jankowska-Zduńczyk A., Szmit Sebastian., Wierzbiński P., Filipiak KJ. Palenie papierosów – nie tylko palenie papierosów tradycyjnych. Jak zbierać wywiady, co dokumentować w historii choroby? Propozycja ekspertów Polskiego Towarzystwa Postępów Medycyny – Medycyna XXI. Menadżer Zdrowia 2024; 5-6: 60-73.

Najnowsze artykuły

Przemoc wobec medyków nie ma prawa się zdarzać – rozmowa z  Aleksandrą Zawadzką-Rosiak, psychologiem o specjalności klinicznej

Zatrzymać agresję

Astma zmienną jest, ale można ją kontrolować

Epitafium dla Lekarza

Lekarze, lekarze dentyści! Zgłaszajcie każdy przypadek agresji i hejtu.

Po zamordowaniu lekarza z Krakowa